Omgangsvormen voor karateka

Binnen het Okinawa gojuryu zijn er een aantal min of meer vaste regels in gebruik met betrekking tot het groeten, de opstelling in de oefenzaal, e.a. De bedoeling hiervan is vooral een sfeer te scheppen waarin rust, ontvankelijkheid, saamhorigheid en gerichte aandacht gestimuleerd worden. Ook al zul je deze kwaliteiten in de eerste plaats zelf mee moeten brengen, de sfeer en organisatie van de lessen kunnen je hierbij helpen.
Zeker na een drukke dag kan de ceremonie je helpen om je innerlijke rust en helderheid weer terug te vinden. Dit is op zich zelf natuurlijk al prettig maar zeker van belang wanneer je een intensieve training tegemoet gaat. Blessures, bij jezelf of bij de ander, ontstaan onmiskenbaar eerder wanneer een deel van je nog ergens in het verleden of de toekomst rond zwerft. Los nog van het feit dat ook leren en plezier hebben vragen om aanwezigheid ‘met hart en ziel’.
Verder werken uniforme regels en het gebruik van één taal als smeerolie voor elke training tot en met de internationale evenementen.

Hieronder volgen de belangrijkste regels.

1. Bij het binnen komen van de oefenzaal

– Maak een staande buiging in de richting van de leraar, of diens afwezigheid de ‘klasseoudste’ [sempai] en/of andere anwezigen in de oefenzaal. Bij het groeten zeg je ‘onegai shimasu’ wat ‘help mij alsjeblieft’ of ‘leer mij alsjeblieft’ betekent.
Laat hoger gegradueerde karateka voorgaan als ze ook op het punt staan de oefenzaal
in te gaan.

2. Bij het begin van de les

De groetceremonie aan het begin van de les wordt doorgaans geleid door de hoogst gegradueerde leerling die rechts voor zit. Als groep reageer je als volgt op zijn of haar aanroep:
– ‘Shugo !’: Iedereen stelt zich snel op, doorgaans in vier rijen. De hoogst gegradueerde leerling staat rechts voor, de laagst gegradueerde links achter. Je gaat staan in musubi dachi.

– ‘Ki o tsuke!’: Verzamel je aandacht.

– ‘Seiza !’: Ga in knielzit zitten, eerst je linker knie naar de grond brengen. De leraar gaat als eerste zitten, dan de hoogst gegradueerde en vervolgens de rest. Strek je wervelkolom van onder naar boven tot in je kruin, ontspan je lichaam van boven naar beneden tot in de grond. Zit rechtop en in het midden.

– ‘Mokuso !’: Sluit je ogen en kom tot rust; maak jezelf zo gedachtenloos mogelijk, en richt je aandacht op het binnenste van je onderbuik [tanden].

– ‘Mokuso yame !’: Open je ogen en keer je aandacht weer langzaam naar buiten toe.

– ‘Shomen ni…’: Richt je naar het ‘hoofd’ van de oefenzaal; Het hoofd van de oefenzaal is de symbolische verblijfplaats van de overleden ‘voorvaders’ van het Okinawa gojuryu karatedo.
Hun genialiteit en inzet in het verleden kunnen nu een reden voor je zijn om je dankbaarheid te betuigen voor het doorgeven van de stijl die je nu beoefent.
Waneer er een altaar is aan het hoofd van de zaal wordt ook wel de aanhef ‘Shinden Ni’ gebruikt

– ‘…Rei !’ : buig vanuit je buik.

– ‘Sensei ni…’ : Richt je naar de leraar [sensei] of diegene die tijdens diens afwezigheid
de les vervangt (sempai);

– ‘…Rei !’ : buig vanuit je buik en zeg ‘Onegai shimasu’ [leer mij alstublieft].

De leraar geeft tenslotte het sein om op te staan onder aanroep van:
– Ki Ritsu: Zet hierbij de rechter voet naar voren, richt je op en zet dan de linker bij tot
musubi dachi. De volgorde van opstaan is net als bij het gaan zitten. Hierna volgt nog een staande groet ter inleiding van het eerste trainingsonderdeel. De verschillende trainingsonderdelen worden doorgaans afgesloten en ingeluid met een staande groet om weer met vernieuwde aandacht en frisse moed verder te kunnen.

3. Bij het te laat komen

– Loop langs de rechterkant van de zaal naar de zijkant van de shomen, ga in knielzit zitten in de richting van de ‘shomen’ of ‘shinden’. Neem even de tijd voor een korte meditatie om tot rust te komen en de aandacht te richten op de les. Buig vanuit je buik naar de leraar en zeg ‘Shitsurei Shimasu’ wat ‘Neem me niet kwalijk’ betekent. Neem vervolgens deel aan de les. Als de leraar niet meer voor de shomen zit of staat, groet dan in de richting van de shomen en maak daarna alsnog een staande buiging naar de leraar alvorens deel te nemen aan de les.

4. Bij het trainen met partner

– Groet tenminste op het moment dat je met iemand gaat trainen en op het moment dat je weer uit elkaar gaat onder het zeggen van ‘Onegai Shimasu’ aan het begin en ‘Arigato gozaimashita’ aan het einde.

– Wanneer je je trainingspartner ongelukkig raakt is dat in de eerste plaats jouw schuld, biedt daarom je excuses aan en draag er zorg voor dat het de ander weer goed gaat..

5. Bij het krijgen van instructies

– Het is voor ieders belang dat je laat merken of je een bepaalde uitleg, demonstratie of instructie begrijpt of er in ieder voldoende aan hebt. Dit kun je, in het positieve geval, laten merken door een buiging. Al dan niet met de woorden ‘hai Sensei’, ‘osu’ of ‘arigato gozaimashita’ [‘hartelijk dank’].

6. Bij het einde van de les

De groetceremonie aan het einde van de les is grotendeels hetzelfde als die aan het begin van de les. Bij de buiging voor de leraar zeg je nu echter ‘arigato gozaimashita’ wat ‘hartelijk dank’ betekent.
Daarna volgt:
– ‘Otegaini ni…’,: richt je naar je medeleerling[e] naast je, in geval van vier rijen draaien de twee buitenste rijen zich naar de binnenste en omgekeert.
– ‘…Rei !’: buig vanuit je buik en zeg ‘arigato gozaimashita’.
-‘Shomen!’: iedereen draait weer naar de voorkant van de dojo.
Hierna volgt ook hier ‘kiritsu !'[opstaan] en eindigt men met een minder formele groet als overgang naar het dagelijks leven.

7. Bij het verlaten van de oefenzaal.

– Maak net als bij het binnenkomen een buiging naar de leraar, als de leraar er niet meer
is groet je naar naar de sempai en/of medeleerlingen. Hierbij zeg je eventueel weer ‘arigato gozaimashita’.
– Verlaat de oefenzaal tijdens de les nooit zonder toestemming.

En verder:

Maak van de etiquette geen formaliteit zonder werkelijke gevoelens van dankbaarheid en respect.
Kom gewoon op tijd.
Ga voor de training naar de W.C.
Doe geen dingen die blessure’s veroorzaken of verergeren, noch bij de ander, noch bij jezelf.
Zorg dat je nagels geknipt zijn;
Wanneer je bloedt, reinig dit (inclusief de vloer) dan onmiddelijk en bedek het met pleister of verband.
Als je een karate pak draagt zorg ervoor dat het schoon is, er een gojuryu embleem op de linker borst zit, en dat je de juiste band draagt met het juiste aantal strepen.